Een aanzienlijk deel van de Nederlandse huishoudens, in totaal meer dan 600.000, kampt met betalingsachterstanden. Dit betekent dat ongeveer 1 op de 5 Nederlanders hiermee te maken heeft. Eind vorig jaar is hier wetenschappelijk onderzoek naar gedaan en dit was de belangrijkste uitkomst. De onderzoekers waren destijds te gast bij Eva Jinek om de uitkomsten te bespreken.
We mogen wel stellen dat de schuldenproblematiek in ons land groot is. Mede door de coronacrisis en de oplopende inflatie komen steeds meer huishoudens terecht in schrijnende situaties. Wat kunt u als finance professional leren van het onderzoek? Dat nemen we door in dit artikel.
Interview bij Eva Jinek
Eind november 2021 zaten aan tafel bij Eva Jinek, Marcel Levi, voorzitten van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, en Lector Tamara Madern, die aan de Hogeschool Utrecht onderzoek doet naar schuldpreventie. Zij bespraken dit groeiende probleem in ons land. Het fragment is hieronder te bekijken.
Grote groep mensen hangt aan zijden draadje
Op dit moment heeft al ongeveer 20 procent van de Nederlandse huishoudens te maken met schulden. Dit is een behoorlijke groep. Daarnaast is er, volgens Lector Tamara Madern, ook nog een grote groep mensen die op dit moment aan een zijden draadje bungelen. Deze mensen redden het financieel allemaal maar nét, maar zodra er een kleinigheid in de portemonnee mis gaat, dan kunnen zij gemakkelijk afglijden in verdere schulden. Zij geeft aan dat het beleid in Nederland te lang te streng is geweest, waardoor het ook te lang duurt voordat mensen hulp zoeken én krijgen.
Nederland heeft een te streng beleid gehanteerd
Lector Tamara Madern geeft aan dat Nederland te lang heeft vastgehouden aan een beleid dat heel streng was voor mensen die niet konden betalen. Het idee hierachter was vooral dat mensen niet wilden betalen. Deze gedachte zorgde ervoor dat het beleid streng werd ingericht, met onder meer herinneringen, aanmaningen en uiteindelijk ook boetes.
Inmiddels zijn er meer inzichten en is duidelijk dat het in veel gevallen geen kwestie van ‘niet willen betalen’ is, maar vooral een kwestie van ‘niet kunnen betalen’. Het is geen onwil, maar onmacht. Mensen besluiten na de zoveelste aanmaning om een schuld te betalen, wat vaak betekent dat zij die maand een andere schuldeiser niet kunnen betalen. Hierdoor raken zij in een spiraal naar beneden en wordt het steeds lastiger om alles te managen. Helaas betekent dit ook dat de problematiek pas laat boven water komt.
Het woord ‘schuld’ leidt naar ‘schuldig’.
Mensen denken te lang het zelf op te kunnen lossen
De nummer 1 oorzaak van oplopende schulden is het idee dat een schuld zelf opgelost kan worden. Dit heeft, volgens Lector Tamara Madern, vooral ook te maken met het feit dat we in Nederland snel de term ‘schuld’ gebruiken in plaats van de term ‘betalingsachterstand’. Het woord ‘schuld’ leidt naar ‘schuldig’. Mensen schamen zich en hebben het gevoel dat het hun eigen fout is dat er een betalingsachterstand is ontstaan. Zij denken dat het hun fout is en dat zij het daardoor ook zelf op moeten lossen. De term geeft dan ook aan dat iemand zelf iets verkeerd heeft gedaan, terwijl de term ‘betalingsachterstand’ dit niet doet. Het kan de hele denkwijze veranderen. Uiteindelijk duurt het hierdoor vaak jaren voordat er hulp wordt gezocht.
Sneller hulp zoeken is heel belangrijk
Op dit moment zit er vaak gemakkelijk 5 jaar tussen het ontstaan van de eerste betalingsachterstand en het aanvragen van hulp bij een organisatie voor schuldhulpverlening. In deze jaren groeit het financiële probleem. Hierdoor hebben mensen gemiddeld al 16 schuldeisers op het moment dat zij bij een hulporganisatie aankloppen. Juist in de beginperiode, wanneer de eerste betalingsachterstand ontstaat, zijn mensen nog flexibel en kan er veel meer geregeld worden. Het is daarom belangrijk om mensen met betalingsmoeilijkheden eerder te vinden, zodat zij direct ondersteuning krijgen. Zo kan op lange termijn veel ellende worden voorkomen.
Betalingsproblemen kunnen makkelijk verschuiven
Betalingsproblemen van Nederlandse huishoudens kunnen zich makkelijk verschuiven naar bedrijven, die het op dit moment financieel vaak ook niet makkelijk hebben. De consument betaalt de rekening niet, waardoor de cashflow van een bedrijf in gevaar komt. Bedrijven moeten hiervoor waken. Willems Gerechtsdeurwaarders & Incasso uit Utrecht helpt hierbij. Heeft u onbetaalde facturen? Neem vrijblijvend contact met ons op. Wij vertellen u graag wat wij voor u kunnen betekenen.
