Het begrip ‘problematische schulden’ staat centraal in de schuldhulpverlening en de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp), maar wanneer zijn schulden daadwerkelijk problematisch te noemen? Recente uitspraken en wetswijzigingen hebben geleid tot een discussie die zowel ondernemers als schuldeisers raakt. In dit artikel nemen we de belangrijkste punten graag met u door.
Wat maakt een schuld problematisch?
De wet definieert niet expliciet wanneer een schuld problematisch is. Toch is er een praktische richtlijn. Wanneer een schuld binnen een bepaalde periode (36 of 18 maanden) niet kan worden afgelost, wordt deze vaak als problematisch beschouwd. Dit was ook het uitgangspunt in een recente zaak voor de Rechtbank Rotterdam, waar de rechtbank een onderscheid maakte tussen de looptijden van 36 en 18 maanden, ingegeven door de wetswijziging per 1 juli 2023.
Bij gemeentelijke schuldhulpverlening geldt doorgaans dat schulden als problematisch worden aangemerkt als deze niet kunnen worden afgelost binnen 36 maanden. Dit leidde tot een complexe situatie na de wetswijziging, waarbij de aflosperiode in een schuldregeling werd verkort naar 18 maanden sinds 1 juli 2023.
Impact van 18 maanden schuldregeling
Met de wetswijziging is de periode voor een schuldregeling fors ingekort, van 36 naar 18 maanden. Dit betekent dat:
- Bij aflossing binnen 36 maanden: De schuld wordt mogelijk niet als problematisch gezien, wat schuldhulptrajecten kan beperken.
- Bij aflossing binnen 18 maanden: Dit kan nu sneller leiden tot een verzoek tot toelating tot de Wsnp, waardoor een ‘schone lei’ na 18 maanden mogelijk is.
De rechtbank Rotterdam benadrukte dat een kortere looptijd niet automatisch betekent dat de wettelijke definitie van problematische schulden verandert, maar wel dat de praktijk hierdoor kan worden beïnvloed.
Vrij te laten bedrag en afloscapaciteit
Het begrip ‘vrij te laten bedrag’ is belangrijk bij de berekening van de afloscapaciteit. Dit bedrag wordt berekend volgens de Recofa-norm en is een wettelijke ondergrens die sinds 2024 strikter wordt toegepast. In sommige gevallen kan dit ertoe leiden dat een schuldenaar geen afloscapaciteit heeft. Dit roept de vraag op of dan elke schuld problematisch wordt.
Wat zegt de wet?
In zowel de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening als de Wsnp worden schulden als problematisch beschouwd als het ‘redelijkerwijs te voorzien is dat iemand niet kan voortgaan met het betalen van zijn schulden of in een toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen.’ Dit biedt ruimte voor interpretatie, afhankelijk van de specifieke situatie van de schuldenaar. In de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening staat:
het ondersteunen bij het vinden van een adequate oplossing gericht op de aflossing van schulden indien redelijkerwijs is te voorzien dat een natuurlijke persoon niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden of indien hij in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, alsmede de nazorg.
Voor de Wsnp geldt een vergelijkbaar criterium:
Een natuurlijke persoon kan, indien redelijkerwijs is te voorzien dat hij niet zal kunnen voortgaan met het betalen van zijn schulden of indien hij in de toestand verkeert dat hij heeft opgehouden te betalen, verzoeken de toepassing van de schuldsaneringsregeling uit te spreken.
Wat betekent dit voor u als ondernemer?
Voor ondernemers die geconfronteerd worden met klanten met schulden, is het heel belangrijk om alert te zijn op de financiële situatie van de debiteuren. Wanneer een schuld zich uitstrekt over een langere periode zonder uitzicht op betaling, kunnen juridische stappen nodig zijn. Het recente oordeel van de rechtbank benadrukt dat een minnelijk traject vaak eerst moet worden onderzocht, maar dat een beroep op de Wsnp gerechtvaardigd kan zijn wanneer schulden echt problematisch blijken.
Heeft u klanten die hun betalingsverplichtingen niet nakomen? Willems Gerechtsdeurwaarders & Incasso staat voor u klaar om u juridisch en strategisch te ondersteunen bij het innen van openstaande facturen. Neem contact met ons op voor meer informatie en advies. Zo werken we samen om uw onderneming nu en in de toekomst financieel gezond te houden.
