Sinds 2021 kunnen slachtoffers van online oplichting via hun bank de NAW-gegevens (naam, adres en woonplaats) van een oplichter opvragen. Het idee achter deze regeling, officieel bekend als de Procedure begunstigde NAW-gegevens bij niet Bancaire Fraude (PNBF), was dat gedupeerden met behulp van een deurwaarder het gestolen geld konden terugvorderen. Hoewel het ministerie van Justitie en Veiligheid de regeling met hoge verwachtingen lanceerde, blijkt uit onderzoek van Pointer dat deze aanpak nauwelijks wordt gebruikt en teleurstellende resultaten oplevert.
Waarom werkt de regeling niet?
De PNBF was bedoeld als een praktische oplossing voor de honderdduizenden Nederlanders die jaarlijks slachtoffer worden van online oplichting. Toch blijken slechts enkele slachtoffers daadwerkelijk de stap te nemen om de NAW-gegevens op te vragen en het traject met een deurwaarder in gang te zetten. Dit heeft verschillende redenen, zo blijkt uit onderzoek van het televisieprogramma Pointer.
1. Onbekendheid van de regeling
Volgens Rick van der Rest van de Landelijke Associatie van Gerechtsdeurwaarders (LAVG) is de lage bekendheid van de PNBF een belangrijke reden voor het geringe aantal aanvragen. Veel mensen zijn simpelweg niet op de hoogte van deze mogelijkheid en komen pas in beweging wanneer media aandacht besteden aan deze regeling. Er ligt dus nog duidelijk een uitdaging op het gebied van communicatie naar slachtoffers van oplichting.
2. Complexiteit van het proces
Daarnaast blijkt de procedure complex en bureaucratisch, wat slachtoffers ontmoedigt om actie te ondernemen. Nadat de NAW-gegevens zijn opgevraagd bij de bank, krijgt de oplichter drie weken de tijd om het bedrag vrijwillig terug te storten. Pas daarna kunnen de gegevens worden overgedragen, waarna het incassotraject pas echt kan beginnen. In veel gevallen heeft dit proces te veel obstakels voor gedupeerden die snel en effectief hun geld willen terugzien.
3. Oplichters zijn vaak moeilijk te vinden
Een bijkomend probleem is dat oplichters zelden gebruikmaken van hun eigen rekening om fraudeopbrengsten te ontvangen. Ze maken vaak gebruik van zogenaamde "geldezels". Dit zijn personen die hun bankrekening ter beschikking stellen in ruil voor een klein bedrag. Dit betekent dat zelfs wanneer NAW-gegevens worden verkregen, de daadwerkelijke dader lastig te achterhalen is.
Het opsporen van de oplichter vergt hierdoor veel tijd en inspanning. Bij Willems Gerechtsdeurwaarders & Incasso doen we er alles aan om de zaak zo ver mogelijk te brengen, maar vooraf adviseren wij u altijd over de haalbaarheid en eventuele uitdagingen van het incassotraject.
4. Weinig resultaat ondanks deurwaardershulp
Zelfs wanneer de deurwaarder wordt ingeschakeld, blijkt het terugvorderen van het bedrag vaak een moeizame weg. Oplichters hebben niet altijd de financiële middelen of de intentie om te betalen, zelfs wanneer zij geconfronteerd worden met gerechtelijke stappen. Dit maakt het voor deurwaarders lastig om geld te innen, wat ook blijkt uit de beperkte successen van organisaties zoals SODA en Aansprakelijkgesteld Nederland, die eerder met deze regeling hebben gewerkt.
Voorkomen is beter dan genezen
Voorkomen is echter altijd beter dan genezen. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, is dat het vaak ook. Wees voorzichtig en kritisch om te voorkomen dat u slachtoffer wordt van oplichting.
Heeft u te maken met een onbetaalde vordering of bent u slachtoffer van online oplichting? Bij Willems Gerechtsdeurwaarders & Incasso ondersteunen we u met deskundig advies en nemen we het volledige incassotraject uit handen. Van tevoren brengen we u helder op de hoogte van de verwachte haalbaarheid, inclusief de mogelijke complexiteit van het opsporen van oplichters en het risico dat deze zich achter geldezels verschuilen. Neem gerust contact met ons op om te bespreken hoe wij u kunnen ondersteunen bij het beschermen van uw financiële positie.
